Ay’ın en büyük krateri altında gizemli dev bir kütle tespit edildi

Baş yazarı Peter B. James bulunan kütlenin ne kadar büyük ve ne kadar beklenmedik olduğunu açıklamak için, “Büyük Hawaii Adası’ndan beş kat daha büyük bir metal yığını aldığınızı ve onu yer altına gömdüğünüzü düşünün.” ifadelerini kullandı.   Kraterin kendisinin 2 bin kilometre genişliğinde, oval bir şeklide olduğunu belirten araştırmacılar, kraterin bu büyük boyutuna rağmen, Dünya’dan görülmediğini, çünkü Ay’ın uzak tarafında olduğunu belirtti.   Araştırmacılar, Ay çevresindeki yerçekimi kuvvetindeki ince değişiklikleri ölçmek için, Ulusal Havacılık ve Uzay İdaresi (NASA) Yerçekimi Kurtarma ve İç Laboratuvarı (GRAIL) görevi için kullanılan uzay araçlarıyla ilgili verileri analiz etti.   James, “Ay yörüngesinde bulunan uzay aracı Lunar Reconnaissance Orbiter’ın (LRO)  Ay topografyası verileriyle birleştirdiğimizde, Güney Kutbu-Aitken havzasının altında beklenmedik derecede büyük miktarda ekstra kütle keşfettik. Bu ekstra kütlenin açıklamalarından biri, bu krateri oluşturan asteroitten gelen metalin hala Ay’ın mantosuna gömülü olması.” dedi.   James, bu yoğun kütlenin (her ne ise, nereden geldiyse) havza tabanını yarım mil daha aşağıya indirdiğini söyledi.   Büyük asteroit etkilerinin bilgisayar simülasyonları, doğru koşullar altında, bir asteroitin bir demir-nikel çekirdeğinin bir çarpma sırasında üst mantoya (Ay’ın kabuğu ile çekirdeği arasındaki tabaka) dağılabileceğini düşündürmektedir.   James, “Bunun hesaplamasını yaptık ve etkiyi yapan asteroitin yeterince dağılmış bir çekirdeğinin, Ay’ın çekirdeğine batmaktansa, Ay’ın mantosunda askıya alınabileceğini gösterdik.” dedi.   Araştırmacılar bir başka olasılığın ise Ay’ın magma okyanusu katılaşmasının son aşaması ile bağlantılı yoğun oksitlerin bir konsantrasyonu olabileceğidir.   James, yaklaşık 4 milyar yıl önce oluştuğu düşünülen Güney Kutbu-Aitken havzasının güneş sistemindeki en büyük korunmuş krater olduğunu söyledi. Dünya da dâhil olmak üzere, güneş sistemi boyunca daha büyük etkiler yaşanmış olsa da, bunların çoğu izleri kaybolmuştur.   James, “Bu havza etki olaylarını incelemek için en iyi doğal laboratuvarlardan biri, bugün gördüğümüz kayalık gezegenlerin ve ayların hepsini şekillendiren eski bir süreç” dedi.   Ayın uzak tarafından alınan bu topoğrafik bir harita, Güney Kutbu-Aitken havzasını mavi tonlarda ve kesikli çizgi içindeki yeni araştırmada incelenen toplu anomaliyi göstermektedir.(Resim: © NASA / Goddard Uzay Uçuş Merkezi / Arizona Üniversitesi)   Araştırma Geophysical Research Letters’da yayımlandı.

KAYNAK : Star.com.tr