Hindistan’ın Ay’a göndereceği uzay aracının fırlatılması beşinci defa ertelendi

TM Dijital Haber Merkezi – Gökhan Ertaş

Hindistan Uzay Araştırmaları Örgütü’nün (ISRO) yaptığı açıklamada Chandrayaan-2’nin 15 Temmuz’sw Türkiye saati ile 00:30’da fırlatılacağı açıklanmış, aracın yaklaşık 6 Eylül’de Ay’a ineceği bildirilmişti.

FIRLATMAYA 1 SAAT KALA ERTELEME GELDİ

ISRO fırlatmaya 1 saat kala yaptığı açıklamada, “Lansmandan 1 saat önce fırlatma sisteminde teknik bir arıza gözlendi. Chandrayaan2 lansmanı bu tüzden ertelendi. Yeniden düzenlenen fırlatma tarihi daha sonra duyurulacak.” ifadelerini kullandı.

BEŞİNCİ GECİKMEYİ ALDI

Chandrayaan-2 Ay görevinin ilk olarak Ekim 2018’de başlayacağı bildirilmiş ardından Ocak 2019’a, daha sonra Nisan 2019’a ertelenmişti. ISRO’dan yapılan son yapılan duyuru ile uzay aracının Haziran’dan önce fırlatılamayacığı kesinleşmişti. Fakat dün gelen tarihi belirsiz erteleme ile Chandrayaan-2 Ay görevi beşinci ertelemesini de almış oldu.

HİNDİSTAN, İLK AY MACERASINI 2008’DE YAŞAMIŞTI

ISRO’nun, 22 Ekim 2008’de fırlattığı Chandrayaan-1, 312 gün boyunca Ay’ın yörüngesinde 3 bin 400 tur attı, üzerindeki 11 ayrı cihazla çeşitli ölçümler gerçekleştirerek Ay’ın yüzeyinde magnezyum, alüminyum, silikon, demir, radon, uranyum ve toryum gibi elementler ile çeşitli minerallerin dağılımlarını saptamaya çalıştı.

İsmini, Sanskritçe “Ay” (Chandra) ve “araç” (yaan) sözcüklerinin birleşmesiyle alan uzay aracının üzerindeki ölçüm cihazlarından 6 tanesi ABD, Avrupa ve Bulgaristan uzay ajanslarının katkılarıyla üretildi.

ISRO, Chandrayaan-1 ile 28 Ağustos 2009’da bağlantıyı kaybettiklerini açıklamıştı.

CHANDRAYAAN-2’NİN GÖREVİ

ISRO, üç araçtan oluşacak olan Chandrayaan-2’yi Ay’ın güney kutbuna indirmeyi planlıyor. Biri Ay yörüngesinde kalacak yörünge aracı, diğeri Ay yüzeyine inecek Kondu (Lander) aracı, diğeri ise kondunun taşıyacağı gezgin araç. Gezici araç Ay’da maden kaynakları ve topografiyi inceleyecek. Chandrayaan-2’nin ilk fırlatma ağırlığı, yakıtlarıyla birlikte 3 bin 850 kilogram olacak. Ay yüzeyine inecek olan ilk aracın (kondu) ağırlığı bin 350 kilogram ve altı tekerlekli gezici aracın ağırlığı ise 25 kilogram olacak.

Chandrayaan-2’nin muhtemel iniş alanı

INTERSTELLAR FİLMİNDEN DAHA UCUZA AY YOLCULUĞU

Chandrayaan-2 görevi, 2014 yapımı bilim kurgu filmi Interstellar’dan daha ucuza mal olacak. Interstellar’ın bütçesi 165 milyon dolar. Chandrayaan-2 Ay görevinin bütçesi ise yaklaşık 115 milyon dolar.

Chandrayaan-2’nin fırlatma yapılanması

Chandrayaan-2’nin Ay yüzeyine inecek kondunun (Lander) yapısı

Konduda bulunan aletler:

Sismometre (ILSA): Ay çekirdeğini incelemek için ayın depremlerini kaydedecek; güney kutbundaki konumu nedeniyle yeni bilgiler sunabilir.

Termal prob (ChaSTE): Yüzeyin altında 100 milimetre sıcaklık ve elektrik iletkenliğini ölçecek.

Ay Bağımlı Hipersensitif iyonosfer ve Atmosferin Radyo Anatomisi (RAMBHA-Langmuir Probu): Ay yüzeyine yakın ince atmosferdeki plazma yoğunluğunu incelemek için bir Langmuir probu.

Radyo tıkanması deneyi: Ay gelgitlerinin Dünya atmosferini nasıl etkilediğini incelemek için kullanılacak.

Gezici araçta (Rover) bulunan aletler:

Lazerle Oluşturulan Arıza Spektroskopu (LIBS): Ay yüzeyinin kimyasal bileşimini ölçecek

Alfa Parçacıklarının İndüklenmiş X-Işını Spektroskopu (APXS): Ay kayalarının ve toprağının elemental kompozisyonunu belirleyecek.

Görüntüleme sistemi (yalnızca ön kameralar)

Yörünge aracında kullanılacak aletler

Arazi Haritalama Kamerası-2 (TMC-2): İki kamera kullanarak ay yüzeyinin 3B haritasını oluşturmak için kullanılacak.

Chandra Atmosferik Kompozisyon Explorer 2 (ChACE-2): Ay’ın kutup bölgelerinin üzerindeki tenuous atmosferdeki atomları örneklemek için nötr kütle spektrometresi.

Sentetik Açıklıklı Radar (SAR): Sürekli gölgeli kraterlerin içindeki su buzunu tespit etmek ve küresel olarak ay regolitinin kalınlığını ve elektrik iletkenliğini haritalamak için kullanılan bir L ve S-bantlı radar sistemi. Bu, Ay’ın yörüngesine giren ilk L grubu radar haritacısı olacak.

Geniş Alan Yumuşak X-ışını Spektrometresi (SINIF): Ay yüzeyindeki kayaç oluşturan elementlerin bolluğunu haritalamak için kullanılacak.

Solar X-ray Monitör (XSM): Yörüngenin CLASS cihazını destekler ve solar X-ışınlarını gözlemler.

Görüntüleme Kızılötesi Spektrometresi (IIRS): Ay’ın kutup bölgelerinde hidroksil (OH) ve moleküler suyun bolluğunu karakterize eder ve haritalandırır. 0,8 ilâ 5 mikron arasında dalga boylarına sahip ışığa duyarlıdır.

Orbiter High Resolution Camera (OHRC): İniş görevinden önce iniş sahasında yüksek çözünürlüklü görüntüleme yapacak.

Chandrayaan-2’nin Ay’a ulaşımı

Chandrayaan-2, bir GSLV Mark III roketi ile fırlatılacak ve eliptik bir yörünge ile yoluna devam edecek.

GSLV Mark III roketi. 14 Temmuz 2019 Chandrayaan-2 uzay aracı yüklü halde fırlatma hazırlıkları yapılırken

KAYNAK : AKŞAM GAZETESİ