Türkiye’de Yaşayan Birbirinden Hoş Kedi Tipleri

Şirinlikleri, çeviklikleri ve büyüleyici güzellikleriyle kediler, uzun yıllardır beşerlerle birlikte ahenk içinde yaşayan eksiksiz canlılardır. Pek çok tipi bulunan kediler ayrıyeten dünyanın neresine giderseniz gidin karşılaşabileceğiniz, en yaygın görülen hayvan çeşitlerinden de birisidir.

Kediler, yaşadıkları iklim ve bölgenin kaidelerine nazaran de değişiklik gösterebilir. Bu yazımızda, tabiat gözlemcisi ve tıp tabibi Pedram Türkoğlu’nun derlemesini yaptığı tweet’ten ilhamla Türkiye topraklarında yaşayan hoşlar hoşu kedi tülerini sizler için derledik. Keyifli okumalar.

Türkiye’de yaşayan kedi cinsleri

Evcil Kedi (Felis catus)

Kendilerine has kişilikleriyle hepimizin tanıyıp sevdiği kediler; anatomik açıdan güçlü, esnek vücutları ve süratli refleksleri ile öteki kedigillere benzerler. Tarih boyunca kutsal görülüp tapılan kediler, sıcakkanlı halleriyle yüzyıllardır insanlara arkadaşlık etmiştirler.

70’ten fazla ırkı olduğu kestirim edilen kediler; toplumsal bir cins olmaları ve yüksek üreme oranlarıyla da bilinirler.

Yaban Kedisi (Felis silvestris)

Doğal yayılımı Batı Avrupa’dan Orta ve Doğu Avrupa’ya, oradan da Orta Asya’ya uzanan Yaban kedisinin bir alt çeşidi olan Afrika yaban kedisi, evcil kediler atası olarak bilinir. Avrupa yaban kedisi (Felix silvestris silvestris), Afrika yaban kedisi (Felis silvestris lybica) ve Asya yaban kedisi (Felis silvestris ornata) olmak üzere üç alt çeşide ayrılmaktadır.

Yaban kedisine başta Türkiye’nin kuzeyi olmak üzere güney ve batı kısımlarında da rastlamak mümkündür.

Saz Kedisi (Felix chaus)

Saz yahut Sazlık kedisi, uzun bacakları ve kısa bir kuyruğu olan bir yaban kedisidir. Kulaklarının ucunda bulunan siyah tüyler sebebiyle vaşağa benzeyen Sazlık kedisi, bu sebeple bataklık vaşağı olarak da bilinir. Nemli ve sulak alanlarda yaşamayı tercih eden Sazlık kedisi, Türkiye’de Eğirdir Gölü, Nallıhan, Manavgat Çayı, Akyatan Gölü ve Porsuk Çayı’nda görülmüştür.

Kuşağı tehlike altında olan Sazlık kedisi, ülkemizde en son Adana, Yumurtalık’ta görüntülenmiştir. Lakin petrokimya ve çarpık yapılaşma sebebiyle Sazlık kedisinin Türkiye’deki bu son doğal hayat alanı da yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.

Karakulak (Caracal caracal)

Dış görünüşüyle vaşağa benzeyen, hatta yanlış bir biçimde Step ve Mısır vaşağı üzere isimlerle anılan Karakulak, Afrika altın kedisi ve serval ile yakın akraba olan bir çeşittir. Türkiye’de Karakulak’ın Güney Toroslar, Konya Havzası ve Güneydoğu Anadolu’da yaşadığı düşünülmektedir.

İnsanlara basitçe ahenk sağlamasıyla bilinen Karakulak; evcilleştirilebilir olmalarıyla da bilinir. Lakin belirtmekte yarar var- tam bir saklanma ustası olan Karakulak’a tabiatta rastlamak için ekstra şanslı olmanız gerekir. Anadolu’nun kimi yerlerinde fotokapanlarla takip edilmekte olan Karakulak’ın sayısı epey az olduğundan avlaması katiyen yasaktır.

Vaşak (Lynx lynx)

Orta büyüklükteki etçil, omurgalı ve yabani bir çeşit olan vaşak, kedilere olan benzerliğinin yanında onlardan yaklaşık 5 ila 6 kat daha ağırdır. Yabanî olmalarına karşın evcilleştirilebilen vaşaklar, ekseriyetle çam ormanları ve açık ormanlık topraklarda ömürlerini sürdürür. Türkiye’de ise vaşaklara Tunceli, Antalya, Ardahan, Bolu, Çankırı, Kars, Kastamonu, Erzurum, Sivas, Artvin ve Rize’de rastlamak mümkündür. Çok yeterli birer dağcı olan vaşaklar, evcil kedilerin tersine olağanüstü yüzücülerdir.

Lakin maalesef ki vaşaklar da insanlığın tehdidi altında yok olmak üzere olan tiplerden birisidir. Ne yazık ki bu hoş canlılar, World Conservation Union’ın (Dünya Müdafaa Birliği) açıkladığı kuşağı tehlike altındaki 120 göğüslü tipi listesinde yer almakta.

Anadolu Parsı (Panthera pardus tulliana)

Bilimsel ismi Panthera pardus tulliana olan Anadolu parsı; Orta Doğu ve Batı Asya’da yaygın görülen İran parsının (Panthera pardus saxicolor) Anadolu’da yaşamakta olan bir ırkıdır. Uzun bir mühlet bir pars alt tipi olarak kabul edilen Anadolu parsı, batı ve orta Asya pars cinslerinden genetik olarak pek farklı olmadığının keşfedilmesinin akabinde İran parsının bir alt tipi olmuştur.

Yıllardır Türkiye’de görülmeyen ve kuşağı tükendiği düşünülen Anadolu parsı kısa bir müddet öncesinde termal kameralara yakalanmış; bu büyüleyici canlının tehlike altında da olsa varlığını sürdürmeye devam ettiği anlaşılmıştı.