Vakitte Seyahate Hazır mısınız?

Vakitte Seyahate Hazır mısınız?

Daha evvelki içeriklerimizde 1929 yılının öncelikle birinci dört ayına, akabinde da ikinci dört ayına bir seyahat gerçekleştirmiştik. Bugün ise 1929 yılının son dört ayına giderek seyahatimizi tamamlayacağız.

Vakit seyahatimizde neden 1929 yılını seçtiğimizi bilhassa de ikinci rotamızda daha uygun anladığınızı düşünüyoruz. Şayet tekrar de hala neden 1929 yılı olduğu konusunda aklınızda soru işaretleri varsa ya da niyetinizin hakikat olup olmadığından emin değilseniz; seyahatimizin sonundaki açıklamaları okuyabilirsiniz. Artık hazırsanız, lütfen kemerlerinizi bağlayınız. Seyahatimizin final kısmı başlıyor…

Seyahatin birinci 2 kısmına aşağıdan ulaşabilirsiniz:

Finali ve son kısma Eylül 1929’dan başlıyoruz:

2 Eylül: Tek rahatsız olduğunuz nokta, kedileri yersek farelerin çoğalması mı Celal Muhtar Beyefendi?

Soldaki haberde, bayanların son vakitlerde sıklıkla çorap kullandığı ve çorap için gereğinden fazla para harcadıkları anlatılıyor. Sağdaki haberde ise hatırlarsanız evvelki vakit seyahatimizde kedi eti yemek konusu gündeme gelmişti. Tartışma kaldığı yerden devam ediyor. Celal Muhtar Beyefendi, “kedi etini yeriz sorun yok lakin o vakit da fareler çoğalır, kediye oranla eşek eti daha düzgün bir tercihtir” diyor.

3 Eylül: Türkiye’nin birinci tescilli hoşu muhakkak oldu: Feriha Tevfik

Soldaki haberde İzmir’de mevsimlik personel olarak çalışanların memurlardan daha düzgün kazandığı hakkında bir haber hazırlanmış. Hatta bir mevsimlik personel; “3 ay çalışıp 9 ay yatıyoruz, memurluktan iyidir” diyor. Başka haberde ise birinci seyahatimizde başlayan hoşluk müsabakasının sonucu ilan ediliyor.

6 – 7 Eylül: Yüzün hoş olacağına bahtın hoş olsun diye boşuna dememişler

Solda, fırınlara yapılan bir teftişte elde edilen datalar paylaşılıyor. Datalara nazaran birden fazla ekmek hijyenden uzak ve içerisinde hileli katkı unsurları var. Öbür haberde ise nahoş bayanların, hoş bayanlardan daha güzel para kazandığı anlatılmakta (çirkin ya da hoş bayan yorumu bizlere ilişkin değildir, bizler yeryüzünde nahoş bir şey olmadığını yalnızca gözlerimizin kimi şeylere YAKIŞIKSIZ baktığını düşünüyoruz).

7 – 10 Eylül: Bayanlara laf atanlar tutuklanacak!

Soldaki haberde Türkiye Hoşları ile Dünya Hoşları ortasında karşılaştırma yapılıyor. Sağdaki haberde ise son vakitlerde artan bayanlara kelamlı taciz olayları hakkında alınan resmi karar aktarılmış.

11 – 14 Eylül: Sahi, paramızın değeri neden daima düşüyor?

Soldaki haberde Ticaret Odası’nın hazırladığı bir rapora nazaran Türk Lirası’nın neden daima paha kaybettiği hakkında bir açıklama paylaşılmış. Ticaret Odası’na nazaran en önemli iki sebep; bankaların uyguladığı kimi siyasetler ve devletin ithal eser oranı. Sağdaki haberde ise; Amerika’da düzenlenen “en hoş bacak” yarışını kazanan hanımefendiyi görüyorsunuz.

16 – 18 Eylül: 1929 yılında sahiden tombul olmak varmış…

Soldaki haberde Türkiye’nin nüfus mübadelesi (değişimi)’nden beklentisi aktarılırken; sağda ise bir sefer daha tombul insan olmanın kıymeti ve hoşluğundan bahsediliyor. Habere nazaran bir adam, tombul olmasından dolayı kendisine saplanan 7 cm’lik bıçağı hissetmemiş bile.

21 – 28 Eylül: Ticaret Odası’nın data aldığı dükkanlar nerede, halk bilmiyor

Soldaki haberde; dayısı vefat etmiş bir hanımefendiyi görmektesiniz. Habere nazaran; hanımefendinin dayısı çok zengindir ve ölmeden evvel dayısı bir vasiyetname bırakır. Vasiyete nazaran dayısının tüm serveti hanımefendiye kalacaktır. Olağan evlenmediği sürece… Sağdaki haberde ise tekrar Ticaret Odası’nın bir açıklaması var. Bu kere besin eserlerinin fiyatlarının çok uygun olduğunu açıklamışlar. Enflasyon hesaplama sistemi günümüzden çok da farklı değil güya.

28 – 30 Eylül: Taksiciler kısa uzaklık yolcusu kabul etmiyor

Soldaki haberde kısa ara diye yolcu olmayan taksicilerin cezalandırılacağı anlatılırken; sağda ise layığıyla tamamlanmış birinci Türk sinemasından (Ankara Postası) bahsediliyor.

Ekim 1929

1 Ekim: Erkekler, kendinizi kollayınız!

Soldaki haberde, dünyada o devirde arkası gerisine bayan haklarını koruyan hatta bayana verilen pahadan rahatsız olan erkekler Viyana’da bir kongre düzenledi Bu kongre için basılan davetlerde de kısaca “kadınlardan sakın ve tehlikede olan haklarınızı koruyun” iletisi verildi. Başka haberde ise İspanyol bir genç, cafede otururken arkadaşlarına bir kelam verir. Der ki; “piyango bana çıksın, her dileğinizi yerine getireceğim”. Günün sonunda piyango gence çıkar ve arkadaşlarının değerli dileklerini yerine getirmekten kendisine üç kuruş para kalır.

2 – 7 Ekim: Henry Ford, bayanlar hakkında öngörüde bulunmuş ama…

Soldaki haberde anlatılan olay kısaca şudur: Bir bayan, görkemli bir baloya pahalı küpelerini takarak sarfiyat. Baloda tüm gözler küpelerinden dolayı üzerindedir. Balodan sonra bayan küpelerinin pahasını öğrenmek için bir kuyumcuya masraf ve küpelerin kıymeti beklediğinden fazla çıkar. Meskene geldiğinde eşiyle durumu paylaşınca, eşi küpelerini alır ve kasaya koyar. Bayan da küpeleri takmak istediğini söyler. Eşi “istersen sana küpelerin kıymetinde çek yazayım, çekleri tak, küpeleri kaybetmeni göze alamam” der. Başka haberde ise, hepimizin tanıdığı Henry Ford, “kadınlar iş hayatına ayak uyduramaz, birkaç seneye konutlarına geri dönerler, merak etmeyin” biçiminde bir açıklama yapıyor.

7 – 15 Ekim: İngiliz Lirası yükseliyor ancak memurun maaşı yükselmiyor, memur ne yapsın?

Soldaki haberde Amerikalı yeni evli bir çiftin, boşanmak için mahkemeye sunduğu münasebet anlatılıyor. Habere nazaran; erkek, her akşam işten meskene geldiğinde eşini yanağından öper ve “şekerim” diyerek boynuna sarılır. Bayan, şeker sevmemektedir ve eşine “bana şekerim deme” diyerek ihtarda bulunmuştur. Adam ise bayanın bu ikazına karşın “şekerim” demeye devam etmiştir hatta gün içinde bile “şekerim” diyerek seslenmektedir. En sonunda canına tak eden bayan, boşanmak için dava açar. Mahkeme şimdi başlamadı. Şayet sonuçlanırsa sizlerle paylaşacağız. Sağdaki haberde ise, “İngiliz Lirası yükselince her şeyin zamlandığı ancak halkın maaşlarının birebir olduğu” hatırlatılıyor.

9 – 10 Ekim: Kedi – eşek eti üzücü fikirler değildi; vergi indirimi de nereden çıktı?

Soldaki haberde, gelen artırımlardan sonra süt eserlerine karıştırılan su ölçüsünün artık fazla olduğu ve üreticileri insafa davet edildiğini görüyoruz. Sağdaki haberde ise; kedi eti ve eşek eti tekliflerinden sonra nihayet mantıklı bir teklif geldi. Et fiyatlarının düşmesi için kasaplarda vazifeli memurların sayısı düşürülecek ve etlerden alınan vergilerde de önemli bir düşüş yapılacak.

17 – 19 Ekim: Erkekler armağan alsa da almasa da yaranamıyor

Soldaki haberde Fransız çiftin boşanmak için açtığı davada mahkemeye sunulan münasebet oldukça gündem olmuştur. Habere nazaran; beyefendi bir tüccardır ve elindeki malları satmak için Fransa’nın her kentini gezmektedir. Her gittiği kentten de eşine, gittiği kente özel bir ikram getirir lakin bayan armağanları beğenmez ve adama der ki “sen bana ikram getirme, parasını ver, ben beğendiğimi alırım”. Adam bu laflara pek kırılır lakin bir daha armağan getirmeyeceğine dair de kelam verir. Tekrar bir gün mallarını satmak için bir kente sarfiyat ve dayanamayıp o kente özel armağanlar alır lakin eşine kelam verdiği için ikramları eşine veremez. Eşine vermek yerine de eşinin okul arkadaşına armağan eder. Bu durumu öğrenen bayan, sondan küplere biner ve boşanma davası açar. Mahkeme, çifti bu sebepten boşayamayacağını ve çiftin barışması gerektiğine karar vermiştir. Öbür haberde ise, hayat sigortası başlatan şahısların vefatı ile meşgul olan bir memurun kıssası anlatılıyor.

21 Ekim: İngiliz Lirası yükselmeye devam ediyor

Soldaki haberde Amerika’da gerçekleştirilen en süratli duş yarışından bahsediliyor. Sağdaki haberde ise bir kere daha “İngiliz Lirası’nın yükselmesinden dolayı fiyatlara artırım geldiğini lakin maaşların sabit olduğu” hatırlatılıyor.

22 Ekim: Tasarruf, tasarruf ve tasarruf…

26 – 29 Ekim: Lütfen terbiyesizlik yapmayınız!

Soldaki haberde; konutlardan dışarıya çöp atmanın ne kadar berbat bir şey olduğu açık bir biçimde söz edilmiş. İnsan, “keşke bu türlü ihtarlar artık de olsa” demeden edemiyor. Soldaki haberde ise, bayanların saç bakımı için geliştirilen yeni aygıtlardan bahsediliyor.

Kasım 1929

1 – 7 Kasım: Ortada hiçbir sebep yokken, makarna fiyatları 8 kuruş birden fırladı!

Soldaki haberde Amerika’da polisler için icat edilen ve günümüzde de kullanılan çelik yelekler hakkında bilgi veriliyor. Sağdaki haberde ise, hiçbir münasebet olmaksızın makarna fiyatlarına yapılan artırımın münasebeti araştırılıyor.

8 Kasım: Buğday fiyatı düşmesine karşın, ekmek fiyatları neden düşmüyor?

Soldaki haberde, köpeklerin birçok hırsızlık olaylarını engellediği ve bu yüzden bekçi köpeklerine ağır talep olduğu anlatılıyor. Sağda ise, buğday fiyatlarının düşmesine karşın ekmek fiyatlarının hala artırımlı olması tartışılıyor.

12 – 13 Kasım: Yeni Meclis binasının inşası birinci sefer lisana geliyor

Soldaki haberde Avrupa’da bayan güreşinin ilgi gördüğü anlatılırken; sağda ise yeni Meclis binasının nerede yapılabileceği iddiaları konuşuluyor.

14 – 15 Kasım: Kahrolsun otlakçılık!

Soldaki haberde, “lokantada dostunuzla bir arada otursanız bile yalnızca kendi hesabınızı ödeyin, bu sayede büteçnizi denetim edebilirsiniz” iletisi verilirken; sağdaki haber ise bir epey değişiktir. Habere nazaran; Amerikalı genç bayan bir trafik kazası geçirmiş ve burnu kırılmıştır. Estetlk ameliyat sonucunda genç bayanın burnu, eski burnundan farklı bir hale gelmiş, toplum nezdinde daha güzel bir burna kavuşmuştur ancak ortada bir sorun vardır. Genç bayanın eşi, ben seni eski burnunla sevdim, bu burnunla değil diyerek eşine kanılarını aktarır. Bayan da, eşinin söylediklerini haklı bularak doktora masraf ve burnunu eski haline getirmesini yoksa kendisine tazminat davası açacağını söyler. Olay, mahkeme nezdinde takip edilmektedir. Genç bayan, ikinci ameliyat için de ameliyat fiyatı ödeyecektir lakin şayet birinci halindeki burnuna kavuşmazsa bu sefer tazminat yolu açılabilir.

17 Kasım: Yapacağını değil, yaptığını söyleyen vali

Soldaki haberde, 50 bin dolar masraf ederek özel bir uçakla havada doğum yapan bayanın öyküsü anlatılıyor. Sağda ise Kastamonu Valisi’nden “Yapacağını değil, yaptığını anlatan vali” olarak bahsediliyor. O denli ki halk, daima vaatlerde bulunan valilerden sıkılmış üzere duruyor.

20 Kasım: Yeniden, yeni, yine diş macunları…

Soldaki haberde tekrar diş macunu reklamlarının arttığını görmekteyiz. Sağda ise; definelerin yerlerini bulduğu argüman edilen bir bayanın öyküsü anlatılıyor.

25 – 26 Kasım: Borsada kaybedenler intiharı tercih ediyorlar

Soldaki haberde Amerika’da borsa üzerinden yüklü meblağlarda para kaybeden şahısların buhrana girdiği ve intihar ettiği anlatılıyor. Sağda ise; İngiliz Lirası’nın yükselmeye devam edeceği anlatılıyor.

26 – 27 Kasım: İngiliz Lirası yükselmeye devam ediyor

28 – 29 Kasım: Hoşluk yarışına katılmak ve ulusal görev?

Soldaki haberde, havada yakıt ikmali yaparak 20 gün aralıksız uçan uçaktan bahsediliyor. Sağda ise, hoşluk müsabakasına katılmanın ulusal bir vazife olduğu anlatılmış.

Aralık 1929

9 Aralık: Türk Lirası’nın pahasını yükseltmek için Yerli Malı Kanunu çıkarıldı

Soldaki haberde; Türk Lirası’nın bedelinin yükselebilmesi için yerli malı eserlerin tercih edilmesi teşvik ediliyor. Sağda ise, çiğ çiğ balık ve et yiyen adamın haberi anlatılıyor.

9 – 12 Aralık: Hanımlar, “bize neden esmer beyefendi mi sarışın beyefendi mi seversiniz diye sormuyorsunuz” diyorlar

Soldaki haber gereğince açık. Sağda ise düzmece bilet basım haberi var.

23 Aralık: Amaç sav olsun

Soldaki haberde, Amerika’da son günlerde moda olan bir bahis çeşidinden bahsediliyor. Habere nazaran Amerikalılar, bir gün evvelden yarının hava durumu üzerine önemli meblağlarla teze giriyorlar. Sağdaki haberde ise; tavuklar garip davranınca öncelikle cinler tarafından çarpıldığı düşünülmüş daha sonra ise içki içtikleri için sarhoş olduğu ortaya çıkmış.

23 Aralık: Bayanların seçme ve seçilme hakkı üzerine bir gelişme!

23 – 29 Aralık: Ah Hakim Beyefendi, bu söylenecek laf mı yani…

Soldaki haberde anlatılan olayın özetle şudur: Amerikalı bir terzi, diktiği yeni dizaynları birinci evvel eşine giydirir ve eşinin gösterişli yerlere kendi dizaynları ile gitmesini ister lakin bayan artık daima yeni elbiseler giymekten sıkılmıştır. Bayan en sonunda eşinden ayrılmak üzere boşanma davası açar ve mahkemede de fikirlerini açıklar. Hakim, bayana hak verir ve çifti boşar lakin mahkeme devam ederken bayana “keşke benim eşim de sizin üzere olsa, benim eşim benden daima yeni elbiseler ister” der ve bu kelam eşinin kulağına kadar sarfiyat. Hakimin eşi, bu durumu münasebet göstererek eşine boşanma davası açar ve boşanır. Başka haberde ise Manş Tüneli’nden bahsediliyor.

29 Aralık: Çay yoksa ıhlamur için!

Soldaki haberde, İrlandalıların yarışlardan evvel atları okutup üflettiği anlatılıyor. Sağda ise; çaylarda sıklıkla hile çıkmasından dolayı devletin artık “çay yerine ıhlamur için” tavsiyesi anlatılıyor.

29 Aralık: Gerçek kelama ne denir

31 Aralık: Yerli malını teşvik eden bir ihtar…

Neden 1929

Vakit seyahatimizde 1929 yılını seçmemizin birden fazla sebebi vardı. Sizlerin de dikkatini çektiği üzere bu sebepleri sıralamamızı isterseniz; tıpkı 2021 yılında olduğu üzere 1929 yılında da daima döviz kurlarının yükselmiş olması, dövizin yükselmesiyle besin eserlerine gelen artırımlar, döviz orta ara düşse bile geri çekilmeyen artırımlar, buğday yok diye ekmeğe gelen abartı artırımlar ve buğday temin edilince geri çekilmeyen artırımlar, halk bu artırımlara dayanamazken “hayat değerli değildir” diyen devlet vazifelileri, kısa aralık diye yolcu almayan taksiciler, et kıymetli diye eşek ve kedi etinin önerilmesi, bayanların toplumsal hayata ahenk sürecinde yaşadığı zorluklar, reklam oyunları…

Sizce de 1929 yılı ziyadesiyle 2021 yılına benzemiyor mu? Ya da öteki bir deyişle esasen hepimiz 2021 yılında ülkecek 1929 yılına gitmemiş miyiz? Bizler bu 3 kısımlık içerik dizisiyle sizlere yalnızca 1929 yılını hatırlatmış olduk. Elbette vakit seyahatimizde sizlere tuhaf gördüğümüz günümüzle alakasız birtakım haberleri de göstermek istedik lakin genel olarak 2021 yılından çok da uzağa gidemedik aslında. Şayet isterseniz farketmediğiniz ayrıntılar için vakit seyahatine buradan tekrar başlayabilirsiniz.

Bitirirken…

Sizce 2021 yılına bu kadar çok benzeyen öteki bir sene var mı? Sizler de 1929 yılının bir kopyasını yaşadığımızı düşünüyor musunuz? Şayet yeni bir vakit seyahati planlıyor olsaydık hangi seneye gitmek isterdiniz? Bu ve başka tüm niyetlerinizi yorumlarda belirtebilirsiniz.

Kaynak: Vakit yolcuğumuzdaki tüm gazete haberleri Akşam ve Cumhuriyet Gazeteleri’ne ilişkin olmakla birlikte; Gaste Arşivi aracılığıyla temin edilmiştir.

Sosyal Medya'da Paylaş

Yorum gönder